تجارت الکترونیک چیست؟ + انواع و روش کسب درآمد

این روزها تجارت الکترونیک، خرید و فروش و مبادلات را در مقیاس جهانی متحول کرده است. برای آگاهی از انواع این تجارت با این نوشته همراه بمانید.

تجارت الکترونیک (Electronic commerce) یکی از پدیده‌های برجسته در دنیای امروز است که نقش بسیار مهمی در تحولات اقتصادی و تجاریِ جهانی ایفا می کند. این پدیده قدمت چندان زیادی ندارد و شکل اولیۀ آن بعد از ایجاد شبکه‌های ارتباطی مبتنی بر اینترنت، ظهور پیدا کرد. یکی از ویژگی‌ های برجسته Electronic commerce،  قابلیت انجام تراکنش‌های الکترونیکی است که امکان پرداخت و دریافت وجه را بدون نیاز به حضور فیزیکی افراد فراهم می‌کند. در ابتدا، این فرایند تنها به شکلی محدود و بین چند شرکت بزرگ در دسترس بود. منتها با گسترش اینترنت و پیشرفت فناوری‌های ارتباطی، به تدریج E-commerce به یکی از اصلی‌ترین شاخه‌های تجارت تبدیل شد. در ادامۀ این نوشته، انواع و زیرشاخه های مختلف تجارت الکترونیک مورد بحث قرار خواهند گرفت.

تجارتِ الکترونیک، مفهوم و تعریف

تجارت الکترونیک (E-commerce) به معنی مجموعه ای از فعالیت‌ها و فرآیندهایی است که خرید و فروش کالاها و خدمات را از طریق اینترنت و فناوری‌های الکترونیکی امکان پذیر می کنند. در واقع E-commerce یک روش تجارت است که در آن تمامی فرآیندهای مربوط به خرید، فروش، پرداخت و تحویل کالاها و خدمات به صورت آنلاین و از راه دور انجام می‌شوند. در نتیجه فروشندگان و خریداران می‌توانند با استفاده از اینترنت و دسترسی به پلتفرم‌ها و وب‌سایت‌های مختلف، بدون محدودیت زمانی و مکانی با یکدیگر تعامل کرده و معامله کنند. فروشندگان می‌توانند محصولات و خدمات خود را به صورت آنلاین معرفی و تبلیغ کنند. خریداران نیز با استفاده از اینترنت و ابزارهای الکترونیکی می‌توانند به آسانی محصولات موردنظر خود را جستجو و خریداری کنند.

تجارت الکترونیک دارای ویژگی ها و مزایایی جذاب است از جمله: دسترسی آسان، گستردگی بازار، کاهش هزینه‌ها، سرعت و کارایی بالا و همچنین تامین امنیت و حفاظت از اطلاعات مشتریان. امکان مقایسه قیمت‌ها، مشاهده نظرات و بازخوردهای مشتریان و انتقال الکترونیکی اسناد و اطلاعات نیز از دیگر ویژگی های این نوع تجارت هستند. به علاوه در E-commerce می‌توان از تکنولوژی‌های نوین مانند هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء نیز برای پیشبرد اهداف تجاری استفاده کرد.

تجارت الکترونیک B2C  (از کسب و کار به مشتری)

تجارت الکترونیک B2C به فرایند خرید و فروش مستقیم محصولات و خدمات از سوی کسب و کارها به مشتریان اشاره دارد. کسب و کارها در این روش تجارت، محصولات خود را به صورت آنلاین و به طور مستقیم به مشتریان عرضه می‌کنند و ارتباط مستقیمی با آن‌ها برقرار می‌کنند. این تعامل مستقیم سبب درک نیازها و ترجیحات مشتریان و پاسخ دهی مناسب به آنها می شود. بین کسب و کار و مشتریان اعتماد ایجاد می شود و فروشندگان می‌توانند استراتژی‌های بازاریابی متنوعی را برای جذب و حفظ مشتریان اجرا کنند.

تجارت الکترونیک B2B  (از کسب و کار به کسب و کار)

در جریان تجارت الکترونیک B2B یا از کسب و کار به کسب و کار، خرید و فروش محصولات و خدمات بین شرکت‌ها و سازمان‌ها صورت می‌گیرد. در این روش تجارت، شرکت‌ها و سازمان‌ها از طریق پلتفرم‌های الکترونیکی و نرم‌افزارهای خاص، با همدیگر معامله کرده و به صورت آنلاین محصولاتشان را مبادله می کنند. از جمله فعالیت‌هایی که در این نوع از E-commerce انجام می‌شود می‌توان به درخواست قیمت، مذاکره، انعقاد قرارداد، سفارش‌ دهی، پرداخت و تحویل محصولات اشاره کرد. تجارت الکترونیک B2B از تکنولوژی‌های مدیریت زنجیره تامین، سیستم‌های مدیریت رابطه با مشتری و تبادل الکترونیکی اسناد بهره می‌برد. این نوع از E-commerce باعث کاهش هزینه‌ها و زمان مورد نیاز برای انجام معاملات و همچنین افزایش کارایی و بهبود روابط تجاری بین شرکت‌ها می‌شود. با استفاده از تجارت الکترونیک B2B، شرکت‌ها به راحتی می‌توانند بازارهای جدید را کشف کرده و با دیگر کسب و کارها همکاری‌های بین‌المللی داشته باشند.

تجارت الکترونیک C2C (از مشتری به مشتری)

منظور از این نوع تجارت، خرید و فروش مستقیم و آنلاین محصولات و خدمات بین خود مشتریان است. این روش تجارت، باعث امکان معامله و ارتباط مستقیم بین مشتریان می‌شود. از آن به صورت گسترده در فروش محصولات دست دوم، راه اندازیِ کسب و کارهای کوچک و فعالیت‌های تجاری آنلاین استفاده می شود.

تجارت الکترونیک موبایلی (Mobile Commerce)

تجارت الکترونیک موبایلی نیز همانطور که از عنوان آن مشخص است به خرید و فروش محصولات و خدمات از راه تلفن های همراه و تبلت ها اشاره دارد. در این روش، مشتریان می‌توانند به کمک برنامه‌ها و وب‌سایت‌های موبایلی، محصولات مختلف را مشاهده کرده و سفارش دهند و پول آنها را پرداخت کنند. به لطف Mobile Commerce، کاربران می‌توانند به راحتی و در هر زمان و مکانی از خدمات و محصولات اینترنتی استفاده کنند. آنها دیگر در زمینه خرید و فروش، نیازی به دسترسی به رایانه‌های شخصی ندارند. این روش تجارت با توجه به رشد روزافزون استفاده از دستگاه‌های موبایل، بسیار محبوب شده و به عنوان یک روش اصلی تجارت الکترونیک در دنیای امروز شناخته می‌شود.

تجارت الکترونیک اجتماعی (Social Commerce)

تجارت الکترونیک شبکه های اجتماعی از قدرت و تأثیر شبکه‌های اجتماعی برای تعامل و معامله استفاده می‌کند. این روش تجارت امکان به اشتراک گذاری محصولات و پیشنهاد دادن آنها به دوستان و آشنایان را فراهم می‌کند. همچنین به کاربران اجازه می‌دهد به صورت مستقیم با برندها و فروشندگان در ارتباط باشند. سوشیال کامرس با ایجاد ارتباطات اجتماعی بین کاربران، اعتماد به برندها را افزایش می‌دهد و تجربه خرید آنلاین را بهبود می‌بخشد.

تجارت الکترونیک B2G (از تجارت به دولت)

 در این یک مدل از E-commerce، شرکت ها محصولات خود را به نهادهای یا ادارات دولتی می‌فروشند. البته شرکت ها برای موفق شدن در این کار باید ابتدا در مناقصه هایی که توسط دولت برگزار می‌شوند بر رقبای خود پیروز شوند. سازمان ‌های دولتی معمولاً برای پروژه های خود درخواست و فراخوان های مناقصه می دهند و کسب‌وکارهای تجارت الکترونیک برای برعهده گرفتن این پروژه ها باید در مناقصه ها شرکت کنند. در کل این نوع از E-commerce با مدل های دیگر متفاوت است و با محدودیت های بیشتری همراه است. به هر حال وقتی با دولت ها سروکار دارید باید با ماهیت بروکراتیک آنها سازگار شوید. در غیر این صورت نمی توانید در کار خود موفق شوید.

Dropshipping

Dropshipping در واقع یک مدل از خرده فروشیِ مبتنی بر E-commerce است. در آن، فروشگاه‌ها می‌توانند محصولات خود را بدون نگهداری و بدون داشتن موجودی فیزیکی بفروشند. در Dropshipping بعد از اینکه خرده ‌فروش، محصول خود را به مشتری فروخت تامین سفارش به یک تامین‌کننده شخص ثالث واگذار می شود. آن تامین کننده به جای خرده فروش، کالای مورد نظر را به مشتری ارسال خواهد کرد. Dropshipping سبب می شود که فروشندگان نیازی به سرمایه گذاری در موجودی محصول، انبار یا فضای ذخیره سازی نداشته باشند. بنابراین کار فروشندگان بسیار آسان خواهد شد و هزینه های آنها به شدت کاهش خواهند یافت. به دلیل این مزایا Dropshipping، به یک مدل تجاری محبوب و راحت برای خرده فروشان تجارت الکترونیک تبدیل شده است. آنها می توانند فروشگاه های سودآور را به آسانی و با ریسک بسیار کم راه اندازی کنند.

کلام آخر 

در پایان باید گفت که تجارت الکترونیک با انواع مختلف خود، امکانات و فرصت‌های بیشماری را برای کسب و کارها و مشتریان فراهم می‌کند. از B2C تا B2B، C2C، موبایل کامرس، B2G، سوشال کامرس و Dropshipping،  هر نوع تجارت الکترونیک ویژگی‌ها و مزایای منحصر به فردی دارد و به تحول و تسهیل فرآیندهای تجاری و بهبود تجربه خریداران کمک می‌کند. در مجموع این نوشته بیشتر بر معرفی انواع تجارت الکترونیک تمرکز داشت. امید است مطالب گفته شده در این نوشته برای شما مفید واقع شده باشد. برای بهره مندی از مقالات مشابه با ما همراه بمانید.